Wpływ estrogenów na skórę
Żeńskie hormony płciowe, głównie estrogeny, wywierają istotny wpływ na
szereg procesów toczących się w skórze. Ich regulacji podlegają zarówno reakcje
wzrostowe, zanikowe, fizjologiczne, jak i patologiczne. W całej skórze rozmieszczone
są receptory estrogenowe, a ich największą gęstość obserwuje się w okolicy twarzy.
Stany związane z fizjologicznymi wahaniami hormonalnymi, takie jak miesiączka, ciąża
czy menopauza, wpływają na wygląd i właściwości skóry. Często to właśnie skóra jest
pierwszym organem, który informuje, że w organizmie dzieją się zaburzenia na tle
endokrynologicznym. Estrogeny odpowiedzialne są za utrzymanie prawidłowej skóry
i jej przydatków. Obniżenie się ich ilości we krwi ma kluczowe znaczenie w procesach
starzenia się skóry kobiet.
Rola estrogenów w organizmie kobiety
Estrogeny to najważniejsze żeńskie hormony. Związki te mają budowę
steroidową, substratem ich syntezy jest cholesterol. Główne miejsce, w którym są
wytwarzane stanowią jajniki (obok kory nadnerczy). Hormony, które produkują, oprócz
spełniania swoich biologicznych funkcji w organizmie, służą, jako prekursorzy do
powstawania innych hormonów. Estrogeny produkowane są dzięki czynności komórek
tekalnych pęcherzyka jajnikowego. Pod wpływem lutropiny wydzielanej przez przedni
płat przysadki mózgowej, wytwarzają dwa hormony, będące prekursorami dla
estradiolu i estronu, mianowicie testosteron i androstendion. W komórkach ziarnistych
zachodzi aromatyzacja androstendionu i testosteronu do estronu i estradiolu. W
procesie wytwarzania estrogenów znaczną funkcję pełnią enzymy: aromataza i liczne
dehydrogenazy.
Wyróżnia się trzy rodzaje naturalnych estrogenów: estron, 17β-stradiol
(najaktywniejszy biologicznie estrogen) i estriol. W wyniku działania 17β-
dehydrogenazy 17β-estradiol może zostać przekształcony do estronu, a dzięki
16α-hydroksylazie do estriolu. W zależności od fazy cyklu miesiączkowego ilość
wytwarzanego 17β-estradiolu może się różnić.
Działanie estrogenów w organizmie kobiety dzieli się na morfogenne oraz
metaboliczne.
Do działania morfogennego zalicza się następujące funkcje:
- Warunkowanie rozwoju drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych;
- Wywoływanie zmian wzrostowych w błonie śluzowej macicy;
- Wpływ na prawidłowy przebieg dojrzewania płciowego;
- Zwiększanie masy mięśniowej oraz pobudliwości macicy;
- Umożliwianie wzrastania, dojrzewania i złuszczania się nabłonka pochwy;
- Pobudzanie wydzielania śluzu i umożliwianie penetracji plemników;
- Pobudzanie procesów rozrostowych nabłonka kanalików w gruczole piersiowym.
Działanie metaboliczne estrogenów polega na:
- Biosyntezie tłuszczów, białek oraz zasad purynowych i pirymidynowych;
- Zwiększaniu tworzenia się HDL (lipoproteiny wysokiej gęstości) oraz zmniejszaniu
poziomu LDL (lipoproteiny niskiej gęstości); - Zwiększaniu syntezy białek osocza krwi;
- Wpływie na proces krzepnięcia krwi;
- Wzroście przepuszczalności błon komórkowych;
- Działaniu na układ kostny, hamując proces osteolizy oraz pośrednio zwiększając
aktywność osteoblastów; - Poprawie krążenia krwi;
- Wpływie na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej – kształtowanie sylwetki typu
kobiecego; - Oddziaływaniu na stan psychoemocjonalny oraz na reakcje seksualne